ژ هەژی پەرستنا خێزانی
پشتی نێزیکی نیڤ سەدسالیێ د خزمەتێ دا، ل گەل فێرکرنێ ل ٤٧ ویلایەتان، ئەڤە دیتنا منە کو کێم مالێن مەسیحی راهێنانان ل سەر پەرستنا خێزانی ب رێکخستن دکەن. هەتا ئەز دشێم بێژم کو د پرانیا و باشترین کەنیسەیێن مە دا، پتریا باشترین زەلامێن مە هەڤژینێن خۆ برێڤە نابەن، و زارۆکێن خۆ ژی ئەگەر هەبن، د پەرستنا خێزانی دا.
هەبوونا خێزانا تە د ناڤا کەنیسەیەکا ناڤخۆییا باش و فێرکرنا پەرتۆکا پیرۆز دا گەلەك یا گرنگە بۆ هەڤژینی و دەیك و بابینیا مەسیحی. بەلێ د شیان دا نینە ئامادەبوونا کەنیسەیێ بتنێ سەرنجا زارۆکێن گەنج رابکێشیت ب مەزناهی و رۆمەتا خودێ مینا کو ئەوان دڤێت ل دویڤ وی بچن هەردەمێ مال بجهـ بهێلن. د ئەڤێ گۆتارێ دا، من دڤێت ئێك خالا سەرەکی بگەهینم: خودێ رۆژانە د مالێن مە دا ژ لایێ خێزانێن مە ڤە یێ ژ هەژی پەرستنێیە.
ژ هەژی پەرستنا رۆژانە
پەرتۆکا پیرۆز ب ئاشکرایی رادگەهنیت کو خودێ رۆژانە د مالێن مە دا ژ لایێ خێزانێن مە ڤە یێ ژ هەژی پەرستنێیە.
هەرچەندە هندەك فەرمانێن بەرچاڤ د نڤیسارێن پیرۆز دا دەربارەی پەرستنا خێزانی هەنە (بنێرە گۆتارا مووسای ٦: ٤-٩)، بەلگە بۆ راهێنانا وێ پتر لێ دهێت. بۆ نموونە، ئیبراهیمی ب ئاشکرایی بەرێ خێزانا خۆ دا پەرستنا خودێ، وەکو دی ئەرێ ئیسحاق دا چەوا زانیت پرسیار کەت: “کانێ بەرخ بۆ قوربانیێ گشت سۆتنێ؟” (دەستپێکرن ٢٢: ٧)؟ بەرێ خێزانا خۆ دانا پەرستنێ تشتەکە کو “ئەیوبی ب بەردەوامی وە دکر” (ئەیوب ١: ٥).
پەرستنا خێزانی ئێك ژ باشترین رێکێن کردارییە زەلام رێڤەبەریا ئاڤا پاقژکەرا پەیڤا خودێ ددەنە هەڤژینێن خۆ (ئەفەسوس ٥: ٢٥-٢٦) و باب ژی زارۆکێن خۆ ب ئەڤێ رێکێ ب خودان دکەن “ب پەروەردە و شیرەتێن خودانی وان ب خودان بكەن” (ئەفەسوس ٦: ٤). دەمێ پەتروسی فەرمان ل زەلامان کری کو رێزی ل هەڤژینێنن خۆ بگرن “دا ئاستەنگ بۆ نڤێژێن هەوە چێنەبن” (١ پەتروس ٣: ٧)، ئەو یێ ئاماژە ب نڤێژێن هەڤبەش دکەن، نە بتنێ یێن زەلامی.
کەنیسێن مە یێن بچویك
هەروەسا ژیانا قەهرەمانێن مەسیحی دیدەڤانیێ دکەت کو خودێ رۆژانە د مالێن مە ژ لایێ خێزانێن مە ڤە ژ هەژی پەرستنێیە.
دووپاتکرنا زێدە ل سەر پەرستنا خێزانی ئەڤرۆکە نە بیدعەیەکا هەڤچەرخا مەسیحیە. ڤەکۆلینا دیرۆکا کەنیسەیێ ئاشکرا دکەت کو باوەردار هەردەم یێن د پەرتۆکا پیرۆز گەهشتین داکو راهێنانێ فێر بکەن. ئەم دزانین، بۆ نموونە، کو ئێکەم نفشێ شاگردێن مەسیحی پشتی شاگردان پارچەیەکا نڤیسارێن پیرۆز خواندین، نڤێژ کری، و زەبوور پێگڤە وەکو خێزان ستراندی. هەمان تشت بۆ لوسەر و نوکس و پیوریتانسا دروستە. هەردووك Westminster Confession (1647) و the Second London Confession (1689)، کاریگەرترین دانپێدانێن باوەریا باوەردارێن تافیرکرنێ، گرێیا وەکهەڤ بخۆڤە دگریت: “پێدڤیە خودێ ل هەرجهەکی د گیان و راستیێ دا بهێتە پەرستن، هەروەکو رۆژانە د خێزانێن تایبەت دا، هەروەسا ب نهێنی هەر ئێك ب خۆ”.
جوناسون ئێدوەرد و چارلێس سپۆرجیون و جۆن جی یێ مزگینیدەر و پاتۆن و مارتین لوید جۆنس هەمیان بەرپرسیارەتێن مەزن هەبوون، بەرێ خێزانێن خۆ ددانە پەرستنا رۆژانەیا خودێ. ب کریار هەمی قەهرەمانێن مە یێن مەسیحی دشێن بهێنە دیارکرن کو باوەریا ب یا کو ئێدوەردی راگەهاندی دئینن: “پێدڤیە هەر خێزانەکا مەسیحی وەکو کەنیسەیەکا بچویك بیت” (Works of Jonathan Edwards, 25:484). هەروەسا پارچەکا ژیانا هەر کەنیسە و هەر مەسیحیەکی پەرستنە.
سێ پێنگاڤێن سادە
هەر خێزانەکا مەسیحی دشێت هوسا دیار بکەت کو خودێ رۆژانە د مالێن مە دا ژ هەژی پەرستنێیە. گەوهەرێ پەرستنا خێزانی یا ب ساناهیە. پێدڤی ب چ ئامادەکاریان ناکەت. دبیت بتنێ پێدڤی ب دەهـ خۆلەکان بیت. ژ سێ برگەیێن بتنێ پێك دهێت: بخوینە، نڤێژێ بکە، بسترینە.
بخوینە
ناڤکا پەرستنا خێزانی ئەوە گوهـ ل پەیڤا خودێ ب رێکا خواندنا پەرتۆکا پیرۆز ببی. رۆناهیێ بدانە سەر چیرۆکێن پەرتۆکا پیرۆز ئەگەر تە زارۆکێن گەنج هەبن. هندەك چیرۆکێن باشێن پەرتۆکا پیرۆز د ئەڤی ژی دا بکار دئینن. وەکو زارۆك مەزن دبن، بەرەڤ مزگینیان ڤە هەرە و یا مای ژ پەیمانا نوی، ب وێ ئارمانجا کو ل دویماهیکێ هەمی نڤیسارێن پیرۆز بخوینی. ب کورتی ئەوان دەستەواژەیێن مالا تە تێنەگەهیت شرۆڤە بکە. ڤەکۆلینەکا پەرتۆکا پیرۆز دشێت ل ڤێرێ یا هاریکار بیت. دبیت تە بڤێت پرسیاران د ماوێ یان ژی پشتی خواندنێ بکەی داکو تێگەهشتنا هەمیان پێش بئێخی.
نڤێژێ بکە
زەلام/باب دشێت نڤێژان بکەت، ئەو دشێت داخوازێ ژی ژ ئێکی بکەت نڤێژان بکەت، یان ژی هەر کەسەك دشێت نڤێژان بکەت. داکو هەمان تشت هەر جار نەبێژی، ئەز پێشنیارا راهێنانا ب ساناهی یا نڤێژکرنێ دەربارەی هەر چنە بیت ئێك تشتێ تە د پەرتۆکا پیرۆز دا گوهـ لێ بووی دکەم.
بۆ نموونە پشتی خواندنا یوحەننا ٣ێ، تۆ دشێی پرسیار بکەی: “ئەرێ ئەو کیە ئەم دشێین نڤێژان بۆ بکەین وەکو نیکۆدیمۆسی دووبارە ژ دایك ببیتەڤە؟” ژ یوحەننا ٤ شەڤا پشتی هینگێ، “ئەرێ ئەو کیژ ئافرەتە ئەم دشێین نڤێژان بۆ بکەین کو عیسای ببینیت وەکو وێ ئافرەتا عیسا ل سەر کانیێ دیتی؟” هەروەسا پرسیار ژ هەر ئێکی بکە:
“ئەرێ تە دڤێت ئەم چەوا بۆ تە نڤێژان بکەین؟” نەبتنێ سەرهاتیێ تاکەکەس دکەت، بەلکو دشێت ببیتە رێکێن دیارکرنا وان هەست و هەوجەیێن بەری نوکە بێدەنگ.
بسترینە
ئەز پتر بەرسڤێن مینا “تۆ یێ رژدی؟” ل سەر ئەڤێ پشکێ پتر دبینم ژ هەر پشکەکا دیتر. بەلێ د ئەڤێ لیستا کورتا چالاکیێن پەرتۆکا پیرۆز دبێژیتە مە د پەرستنێ دا ئەنجام بدەین، ستراندن ژ سەرەکیانە. هندەك چالاکیێن پەرتۆکا پیرۆز ژ پەرستنا قەبویلکری داخواز دکەت ب سرۆشتێ خۆ د گشتینە، وەکو فێرکرن و ئەركێن فەرزان. بەلێ سێ چالاکیێن د وێ لیستێ دا دشێن بهێنە ئەنجامدان چ پەرستن یا گشتی و تاکەکەسی بیت یان ژی خێزانی بیت: خواندنا پەرتۆکا پیرۆز و نڤێژکرن و ستراندنا پەرستنێ.
ئەڤە دشێت هندی دوعایا سۆپاسیکرنێ یا کورت بیت یان ژی هندی سروودێ یان کۆرسی هەمیێ یا درێژ بیت. هەرچەندە ئەڤە دەمەکێ گەلەك باشە مۆزیکژەنێن خێزانێ بکار بینی یان ژی هاریکاریێن ئینتەرنێتێ، دیتنا من ئەوە کو پتریا خێزانا بێی مۆزیك دسترن. ئەز پێشنیار دکەم کو پەرتۆکێن سروودان بۆ هەر ئەندامەکێ خێزانێ بهێنە دابینکرن. داخوازا شیرەتکاریێ ژ قەشە یان ژی رێبەرێ پەرستنێ ل کەنیسەیا خۆ بکە بۆ ژێدەێن دیتر.
ئەگەر دەم دەستویریێ بدەت
د سەر ئەڤان پشکێن پەرستنا خێزانی را کو خواندن و نڤێژ و ستراندنن، ئەڤە هندەك هزرێن دی کو سەربوورا خۆ دەمێ خێزانا تە پێکڤە دەولەمەندتر لێ بکەی.
فێربوونا مەسیحی. ئەڤ رێکا پرسیار و بەرسڤ یا فێربوونا راستیا پەرتۆکا پیرۆز ژ لایێ کەنیسەیێ ڤە هەر ژ رۆژانێن دەستپێکێ هاتیە بکار ئینان. ئەگەر تو شەهرەزا بی ل گەل فێربوونەکا باش د نەریتێ کەنیسەیا خۆ دا، پرسیارا پێشنیاران ژ قەشەیێ خۆ بکە. بزانە کا بۆچی، ل گەل پەرستنا خێزانی ژی، فێربوونا مەسیحی وەکو ئالاڤەکێ ب بهایێ شاگردیا خێزانێ یا هاتیە دیتنڤە.
کوگەها نڤیسارێن پیرۆز. پەرستنا خێزانی دەمەکێ نموونەییە بۆ پێداچوونا وان ئایەتێن دبیت خێزانا تە ل جهـ و دەمێن دیتر دا فێر ببیت، مینا ل کەنیسەیێ یان ژی زانینگەهێ. هەتا ئەگەر هوین ئێك ئایەت ژ د هەیڤەکێ دا فێر ببن، ئەڤە دوازدە ئایەت د سالەکێ دا و پتر ژ پرانیا خێزانێن مەسیحی پێکڤە فێر دبن.
خواندنێن دی. ئەگەر دەم رێکێ بدەت، دبیت هوین پێکڤە دەمێ خۆ ب هندەك خواندنێن گشتی دەست پێ بکەن، پشتی یا کو دخوینی و نڤێژێ دکەی و دستری. یان ژی پشتی هینگێ، مفای ژ دەمێ پێکڤە وەربگرە کو ل گەل خێزانا خۆ پەرتۆکەکا مەسیحی یان ژی ژیاننامەیەکێ بخوینی.
چاندنا دارکەزوانێن راستداریێ
هەر خێزانەك شانەیەکا مژویلبوونێیە. تەرخانکرنا دەمی، هەتا دەهـ خۆلەکان، بۆ پەرستنا خێزانی بۆ هەمیان کێشەکە. هەروەسا پتریا خێزانان دهێنە خاپاندن ب هزرکرنا کو خشتەیێ وان یان ژی رەوشێن وان گەلەك د تایبەتن، هەر چنە بیت دەمێ دبیتە دۆرا پەرستنا خێزانی کو ببیتە دەستپێشخەریەکا رێکخستی. راستی ئەوە کو چ ئاستەنگ بۆ پەرستنا خێزانی نینن کو ژ لایێ مەسیحیان ڤە بۆ سەدەها سالان ئاماژە پێ نەهاتبیتە دان. “ل وی جهێ خواستەك بۆ پەرستنا خێزانی هەبیت، هەروەسا هندەك نەرماتیێ ژی، هەمی دەمان رێکەك یا هەی.
پێشبینیا ئەنجامێن ئێکسەر نەکە. ب راستی، پتریا شەڤان هوسا دیار دبیت کو دێ پتر قەرەبالغێن خێزانی روی ددەن ل شوینا پەرستنا خێزانی. ئەڤە تشتەکێ ئاساییە، هەتا وی دەمێ تۆ ب باشی ژی رێڤەبەریێ دکەی. ئەم یێن خێزانان وەسا را دکەین کو ببنە “دارکەزوانێن راستداریێ” (ئیشایا ٦١: ٣)، هەروەسا هەتا د رەوشێن نموونە ژی دا دارکەزوانەك گەلەك هێدی و دەم پێدڤێت هەتا مەزن دبیت.
ئەڤرۆ دەست پێ بکە
دبیت خێزانا تە، وەکو گەلەکێن دی، هێشتا پەرستنا خێزانیا رێکخستی دەست پێنەکریە. ئەگەر تو هەڤژینەك بی ئەڤێ دخوینی، ئەڤێ نیشا هەڤژینێ خۆ بدە. گەلی هەڤژینان، ئەڤێ نیشا هەڤژینێن خۆ بدەن، “ئەز یێ هاتیم باوەریێ بینم کو پەرتۆکا پیرۆز مە فێر دکەت کو پێدڤیە ئەز بەرێ مە بدەمە پەرستنا خێزانی، هەروەسا من دڤێت ئەڤرۆکە دەست پێ بکەین. گەلەك یا هەی ئەز دەربارەی وێ فێر ببم، بەلکو من دڤێت یا راست و دروست ئەنجام بدەم، ئەرێ دێ ل گەل من بەشدار بی؟”
د سەر وێ چەندا هەر کەسەك ئەنجام ددەت، بهێلە هەر زەلامەك و بابەك، بێگومان هەر مەسیحیەك، یێ ئەڤان رێزان بخوینیت ملکەچی ئەڤێ چەندێ ببیت: “دەربارەی من و خێزانا من، ئەم دێ خزمەتا خودانی کەین” (یەشوع ٢٤: ١٥) د پەرستنا خێزانی دا. ئەرێ ئەڤە ئەو تشتە یێ کو تە گەلەك دڤێت ئەنجام بدەی؟
پەرتۆکا من یا بچویك “پەرستنا خێزانی” پتر دەربارەی ئەوان هویراتیانە یێن کو من ل ڤێرێ نڤێسین، ل گەل بەرسڤان بۆ هندەك پرسیارێن بەربەلاڤێن دەربارەی پەرستنا خێزانی، هەروەسا پێنگاڤێن کرداری یێن دی. ئەڤرۆ رۆژا خواندن و نڤێژکرن و ستراندنا خێزانا تە یە بۆ ناڤا هەروهەریێ.