راگەهاندنا باوەریێ

1.  خودێ

بتنێ ئێک خودێ یێ راستەقینە یێ هەی، کو د سێ کەسانێن جیاواز و یەکسان دا یێ هەی، : باب و کوڕ و گیانێ پیرۆز. خودێ یێ تەمامە د د پیرۆزی و دادپەروەری و ژیراتی و ڤیانا خۆ دا ناهێتە گوهۆرین. ئەو ئافرێنەرێ هەرە مەزنە و رزگارکەرە و دادوەرە کو یێ پالپشتییا هەمی تشتان دکەت و لسەر هەمی تشتان یێ زاڵە، لگۆرەی حەزا خۆ یا سەروەرانە بۆ مەزناهییا خۆ. ئەو ژ هەژی هەمی رۆمەت و باوەری و ڤیانێیە.

(زەبۆر ٨٣: ١٨، رۆما ١: ٢٠، ئاشکراکرن ٤: ١١، مەرقوس ١٢: ٣٠، لۆقا ٢٤: ٣٩، یۆحەننا ٤: ٢٤، دەرچوون ١٥: ١١، دواگۆتار ٦: ٤، مەرقوس ١: ٩- ١١، مەتتا ٢٨: ١٩، یۆحەننا ١٠: ٣٠، کارێن هنارتیان ٥: ٣- ٤، ئەفەسوس ٢: ١٨، ئاشکراکرن ١: ٤- ٥)

2. پەرتۆکا پیرۆز 

خودێ د پەرتۆکا پیرۆز دا خۆ ئاشکرا کرییە، کو بتنێ ژ پەیمانا کەڤن و یا نوی پێکدهێت. هەر پەیڤەک ژ سرۆشتێ خودێ بوو ب رێکا نڤیسەرێن مرۆڤ، ئەڤجا پەرتۆکا پیرۆز کا چاوا هاتبوو دان ب هەمی ڤە پەیڤا خودێیە، بێ شاشی و ژ هەمی لایەنان ڤە یا باوەرپێکرییە د راستی و فێرکرنێ دا. خودێ هەمی دەمان پەیڤا خۆ پاراستییە و دێ پارێزیت ژ گوهۆرین و تێکدانێ. پەرتۆکا پیرۆز بتنێ ب دەستهەلاتییا دوماهیکێ دئاخڤیت، ئەو تێرا هەمی دەمان و هەمی کاروبارێن باوەری و کرداریێ دکەت.

(٢تیمۆتاوس ٣: ١٦- ١٧، ٢ پەترۆس ١: ٢١، پەندێن سلێمانی ٣٠: ٥- ٦، رۆما ٢: ١٢، ١ یۆحەننا ٤: ١)

3. رەگەزێ مرۆڤان 

خودێ لسەر وێنەیێ خۆ، مرۆڤ ب نێر و مێ ڤە ئافراندییە،. دیارییا رەگەزی ب ڤی شێوەی بەشەکە ژ باشییا ئافراندنا خودێ. هەمی زەلام و ژنان ، کو لسەر وێنەیێ خودێ یێن هاتینە ئافراندن، رۆمەت و شایستەیێن خۆ یێن تایبەت یێن هەین. مەزنترین ئارمانجا وان ئەوە کو گوهداری و پەرستن و حەزژێکرنا خودێ بکەن. دەرئەنجامی کەفتنا دایک و بابێن مە یێن دەستپێکێ، هەمی لایەنێن سرۆشتێ مرۆڤایەتیێ هاتبوو تێکدان، هەمی کەس بێی ژیانا گیانی (روحی) ب گونەهن و دوژمنێن خودێنە. ژبەر هندێ هەمی کەس لژێر دادگەهکرنا دادپەروەرا خودێ دانە و پێدڤییە جارەکا دی ژ دایک ببن و ل گونەهێن وان بهێتە بوورین و ئەو دگەل خودێ ئاشتببن داکو وی بنیاسن و رازی بکەن.

(پەیدابوون ١: ٢٦- ٣٠، پەیدابوون ٣: ٦- ٢٤، زەبۆر ٥١: ٥، ئێشەعیا ٦: ٥، یۆحەننا : ٤٤، رۆما ٥: ١٢، رۆما ١: ١٩- ٣٢، رۆما ٣: ١٩، ٢٣، یەعقۆب ٢: ١٠، ١ کۆرنتۆس ١٥: ٢١- ٢٢، ئەفەسۆس ٢: ١- ٣)

4. خودان عیسایێ مەسیح 

خودان عیسایێ مەسیح ب تەمامی خودێیە و ب تەمامی مرۆڤە. ب رێکا گیانێ پیرۆز دایکا وی دووگیان بوو و ژ پاکیزەیەکێ ژدایکبوو و ژیانەکا بێ گونەهـ برە سەری د گوهداریکرنا بابی دا. ئەوی ب دەستهەلاتی فێرکرن کر و هەمی پەیڤێن وی د راستن. لسەر خاچێ مر ل شوینا گونەهکاران و سزایێ خودێ لسەر گونەها وان وەرگرت، و ب خوینا خۆ ئەو رزگارکرن. ئەو ژناڤ مریان رابوو و ب رابوونا خۆ لەش سەرکەفتە ئاسمانان، کو ل وێدەرێ هاتە مەزنکرن وەک خودانێ هەمییان. ئەو د ئامادەبوونا بابی دا مەهەدەرێ بۆ گەلێ خۆ دکەت.

(ئەفەسۆس ٢: ٥، یۆحەننا ٣: ١٦، فیلیپی ٢: ٦- ٧، ٢ کۆرنتۆس ٥: ٢١، ئێشەعیا ٥٣: ٤- ٥، گالاتیا ٤: ٤- ٧، رۆما ٨: ٣٤)

5. رزگاربوون 

رزگاربوون ب تەمامی دانا خودێیە و د شیان دا نینە بهیتە بدەستڤەئینان یان ژهەژیبوون. ئەڤ چەندە ب رێکا عیسایێ مەسیحی ڤە یا هاتیە کرن و بۆ هەمیان د ئنجیلێ دا پێشکێش کرییە. رزگاربوون ب رامانێن خۆ یێن بەرفرەهـ نویبوون و باوەری و ل خۆزڤرین و راددەستکرن و پیرۆزی و ستایشکرن ب خۆڤە دگریت. رزگاربوون بتنێ ب باوەرییا کەسی ب عیسایێ مەسیح وەک خودان یا هەی.

نویبوون: 

داکو گونەهکار رزگار ببیت، پێدڤییە نوی ببیت و جارەکا دی ژدایک ببیت. نویبوون ئەوە کو خودێ کەسایەتیەکا پیرۆز ددەتە مێشکی و دهێتە جێبەجێکرن، ب رێکا هێزا گیانێ پیرۆز ب رێکەکێ کو بەرزترە ژ تێگەهشتنا مە. ئەڤە یا گرێدایە ب راستییا خوداوەندی ڤە، ئەوژی ژبۆ گەرەنتیکرنا گوهداریکرنا مە یا خۆبەخش بۆ ئنجیلێ یە. بەلگەیێن وێ یێ راست و دروست د بەرهەمێن پیرۆزێن ل خۆزڤرین و باوەری و نویبوونا ژیانێ و کارێن راستداریێ دا دیاردبن.

(یۆحەننا ٣: ٣، ٣: ٦- ٧، حەزقیال ٣٦: ٢٦، یۆحەننا ١: ١٣، ئەفەسۆس ٤: ٢٠- ٢٤، گالاتیا ٥: ١٦- ٢٣، مەتتا ٧: ٢٠، ئەفەسۆس ٢: ١٠)

ل خۆزڤرین و باوەری:

ل خۆزڤرین و باوەری ئەرکێن پیرۆزن، کو گیانێ پیرۆز ئیناینە د نویبوونێ دا. ژبەرکو ئەم گەلەک قایلین ب گونەهبارییا خۆ و مەترسییا خۆ و نەشیانا خۆ، و ب رێکا رزگاربوون ب مەسیحی، ئەم خۆ ژ گونەهێ ددەینە پاش و بەرەڤ خودێ ، ب پەشێمانیەکا راستگۆ و ب دانپێدان و داخوازییا دلۆڤانیێ دچین. د هەمان دەم دا، ئەم عیسایێ مەسیح ژ دل وەک پێغەمبەر و کاهن و پاشایێ مە پەسەند دکەین، و ئەم پشتبەستنێ لسەر وی بتنێ دکەین وەک تاکە رزگارکەرێ تەمام.

(کارین هنارتیان ١١: ١٨، ئەفەسۆس ٢: ٨، کارێن هنارتیان ٢: ٣٧- ٣٨، زەبۆر ٥١، رۆما ١٠: ١٢- ١٣، عیبرانی ٤: ١٤)

راستداری:

راستداری ئەو بەرەکەتە ئەوا کو ب رێکا وێ ئەو کەسێن باوەری ب مەسیحی دئینن راستداردبن. ئەوا پێکدهێت ژ لێبوورین ژ گونەهێ و سۆزدان ب ژیانا هەروهەر لسەر بنەمایێ راستدارییا مەسیحی. خودێ بێبەرامبەر ددەت، نەبەرامبەر کارێن راستداری یێن کو ئەم پێ رابووین، بەلکو بتنێ ب رێکا باوەرئینان ب کارێ مەسیحی. ئەڤە بەرێ مە ددەتە ئاشتی و نیعمەتێ لدەف خودێ، و هەر نیعمەتەکا دی یا پێدڤی بۆ نوکە و بۆ هەروهەر گەرەنتی دکەت.

(١ یۆحەننا ١: ١٦، رۆما ٥: ٩، مەتتا ٩، رۆما ٥: ٢١، رۆما ٣: ٢٤- ٢٦، ٢ کۆرنتۆس ٥: ٢١، ١ تیمۆتاوس ٤: ٨)

پیرۆزکرن:

پیرۆزکرن ئەو پرۆسەیە ئەوا ب نویبوونێ دەستپێدکەت کو برێکا وێ باوەردار دهێتە تەرخانکرن بۆ مەرەمێن خودێ، و شیان بۆ دهێنەدان کو پێشبکەڤن بەرەڤ پێگەهشتنا رەوشتی و گیانی برێکا ئامادەبوون وهێزا گیانێ پیرۆز کو د وان دا ئاکنجییە. گەشبوون د نیعمەتێ دا پێدڤییە بەردەوام بیت ب درێژییا ژیانا کەسێ نویبوویی. گیان ب رێکا بکارئینانا بەردەوام یا راهێنانێن گیانی کاردکەت، کو خواندن و گوهلێبوونا پەیڤا خودێ و هەڤپشکییا مەسیحی و تاقیکرنا خۆیی ونڤێژێ ب خۆڤە دگریت.

(١ سالونیکی ٤: ٣، ٥: ٢٣، فیلیپی ٢: ١٢- ١٣، ئەفەسۆس ٦: ١٨، ٢ کۆرنتۆس ١٣: ٥، عیبرانی ١٠: ٢٤- ٢٥، عیبرانی ١٢: ١٤)

شکومەندی “ستایشکرن”:

شکومەندیپاداشتکرنا رزگاربوونێیە و رەوشا دوماهیکێ یا پیرۆزکری و خۆجهە بۆ رزگاربوویان.

(کۆلۆسی ٣: ٤؛ ١ کۆرنتۆس ١٥: ٥١-٥٧؛ ١ پەترۆس ١: ٢-٢٣؛ ئاشکراکردن ٢١: ١ – ٢٢: ٥)

6. گیانێ پیرۆز 

گیانێ پیرۆز ژ ئاسمانان هاتە هنارتن ژبۆ ستایشکرنا مەسیحی و ژبۆ چەسپاندنا کارێ وی یێ رزگارکرنێ. ئەو گونەهکاران تاوانبار دکەت و ژیانا گیانی دبەخشیت و تێگەهشتنەکا راست و دروست بۆ پەرتۆکا پیرۆز ددەت. ئەو ئاکنجی دبیت دگەل هەمی باوەرداران و رزگاربوونێ دووپات دکەت و وەکهەڤیەکا زێدە دگەل مەسیحی بەرهەم دئینیت. ئەو کەنیسێ ئاڤا دکەت و شیانێ ددەتە ئەندامێن وێ لسەر پەرستن و خزمەت و ئەرکی.

(یۆحەننا ١٦: ٧- ١١، ٣: ٥- ، ١ کۆرنتۆس ١٢: ٧- ١١، ١٣، یۆحەننا ١٤: ١٦- ١٧، ئەفەسۆس ١: ١٣- ١٤، ئەفەسۆس ٤: ٣٠، ٥: ١٨، کارین هنارتیان ١: ٨)

7. نیعمەتا سەروەر

هەلبژارتن ئارمانجا هەروهەرا خودێیە، کو ب کەرەما خۆ پلان بۆ دانای بەری ئافراندنێ، ژبۆ هەلبژارتنا هندەک کەسان داکو بهێنە نویکرن و قورتالکرن، نە ژ ئەگەرێ هەر سالۆخەتەکا ژ وان پێشبینیکری، بەلکو بتنێ ژبەر دلخۆشییا وی یا باش و یا سەروەرانە. ئەڤە بشێوەکێ تەمام دگەل هێزا ئازادا مرۆڤی گونجایە، و پیشاندانەکا مەزنە بۆ باشییا خودێ یا بێسنۆر، کو بشێوەکێ بیسنۆر ئازادە و دانایە و پیرۆزە و ناهێتە گوهۆرین. ئەو خۆمەزنکرنێ دویردئێخیت و دلنزمیێ بەرز دکەت. ئەو بنیاتێ دووپاتکرنا باوەردارانە.

(٢تیمۆتاوس ١: ٨- ٩، یۆحەننا ٦: ٤٤- ٤٥، ٦٥، رۆما ٩: ١٠، ٢ تسالونیکی ٢: ١٣- ١٤، کارێن هنارتیان ١٣: ٤٨، ئەفەسۆس ١: ٣- ١٢، ئەفەسۆس ٢: ٩- ٩، رۆما ٨: ٢٨- ٣٠)

8. بەردەوامبوونا کەسانێن پیرۆز

هەمی باوەردارێن راست هەتا دوماهیکێ بەرگریێ دکەن. گرێدانا وان یا بەردەوام ب مەسیحی ڤە، نیشانەکا مەزنە کو وان جیاواز دکەت ژ کەسێن کو ب درەو رادگەهینن کو وان باوەری ب مەسیحی هەیە. کەسێن مەسیحی دبیت بکەڤنە د گونەهێ داهنگێ دلێ گیانێ پیرۆز دئێشینیت و نیعمەت و هاندانا وان لاواز دکەت. و زیانێ دگەهینیتە کەنیسی و وژدانا وی یا ئارام نابیت ، لێ دگەل هندێ پێدڤیەی ئەو نوی ببن و جارەکا دی بۆ ل خۆزڤرینێ و هێزا خودێ بپارێزن ب باوەرئینانێ بۆ رزگاربوونێ. 

(یۆحەننا ١٠: ٢٧- ٢٩، ١ یۆحەننا ٣: ٩، ٥: ١٨، ١ یۆحەننا ٢: ١٩، مەتتا ١٣: ٢٠- ٢١، فیلیپی ١: ٦، عیبرانی ١٣: ٥، یەهۆدا ٢٤- ٢٥)

9. کەنیسە “دێر” 

کەنیسا جیهانی لەشە و سەرێ وێ مەسیحە و هەمی رزگاربوویی سەر ب وێ ڤەنە. د کەنیسێن ناڤخۆیی دا دیار دبیت، ئەو ژی کۆمبوونێن باوەردارێن تافیرکرینە ئەوێن پێکڤە سۆزا دای، د باوەری و هەڤپشکیێ دا بۆ پەرستنا خودێ، فێرکرنا پەیڤا خودێ، ئەنجامدانا تافیرکرنێ، شیڤا خوداوەندی و ئەنجامدانا دلسۆز بۆ مزگینداری و پەروەردەکرنا ئەندامێن خۆ،بۆ . پەیڤا خودێ حوکمی لسەر وان دکەت کو نیشا وان ددەت کو رێنیشاندەرێن وان شێخن (قەشەنە) و شەماشەنە. د خزمەتا کەنیسێ دا، هاندانا زەلام و ژنان ب هەڤرا دهێتەکرن ژبۆ خزمەتکرنا مەسیحی و پێشکەفتن بۆ بەرزترین شیانێن خۆ د خزمەتێن هەمەجۆر دا بۆ گەلێ خودێ، بەلێ رولێ شێخی یێ سنۆردارکرییە بۆ زەلامان وەک د پەرتۆکا پیرۆز دا هاتیە دیارکرن، کا دێ چاوا ژ هەژی بیت. ئێکبوونا لەشێ مەسیحی دناڤ کەنیسان دا و دناڤبەرا وان دا دهێتە دەربڕین ب رێکا ڤیان و چاڤدێری و هاندانا هەڤبەش. هەڤپشکییا راستەقینە دناڤ کەنیسان دا یا هەی بتنێ دەمێ بۆ ئنجیلێ دلسۆزبن.

(یۆحەننا ١٤: ١٥؛ مەتتا ١٦: ١٥ – ١٩؛ مەتتا ١٨: ١٥ – ٢٠; ١ کۆرنتۆس ٥: ١٢ – ١٣؛ کارێن هنارتیان ٢: ٤١ – ٤٢، ٤٧؛ کارێن هنارتیان ١٤: ٢٣؛ ئەفەسۆس ١: ٢; ڕۆم ١٦: ٥؛ فیلیپی ١: ١؛ کارێن هنارتیان ٦: ١ – ٤؛ ئیف ٤: ١١ – ١٣؛ ١ تیمۆتاوس ٢: ٩ – ١٤؛ ١ تیمۆتاوس ٣؛ تیتوس ١؛ ڕۆما ١٦: ١؛ مەتتا ٢٨: ١٨ – ٢٠)

10. تافیرکرن و شیڤا خوداوەندی

مەسیحی تافیرکرن و شیڤا خوداوەندی یا دایە کەنیسان وەک نیشانەکا بەرچاڤ بۆ ئنجیلێ. تافیرکرن ژێرئاڤکرنا باوەردارییە د ئاڤێ دا وەک نیشانەک بۆ ئێکبوون دگەل مەسیحی و چوونا دناڤ کەنیسا وی دا، لێ ژیانا گیانی نادەتە باوەرداری. تافیکرن مەرجەکا سەرەکییە ژبۆ بدەستڤەئینانا شەرەفمدەنییا ئەندامەتیا کەنیسێ و شیڤا خوداوەندی. شیڤا خوداوەندی گێرانا بیرەوەرییا قوربانیکرنا مەسیحییە کو هاتیە پێشکێشکرن جارەکێ و هەتا دوماهیکێ، و دهێتە گێران ب رێکا خوارنا نانی و ڤەخوارنا پەرداغێ.ئەو ژبۆ دووپاتکرنا باوەرییا مەسیحییایە و داکو ببیتە پەیوەندییەک و سۆزەک و نویکرنەک بۆ هەڤپشکیا وان دگەل وی و بۆ هەڤپشکییا کەنیسا خۆ.

(مەتتا ٢٨: ١٩؛ کارێن هانرتیان ٨: ١٢؛ رۆما ٦: ٤؛ ١ کۆرنتۆس ١١: ٢٣ – ٢٦؛ لۆقا ٢٢: ١٤ – ٢٠)

11. پاشەرۆژ 

عیسایێ مەسیح دێ زڤریت ب رۆمەت. دێ مرییان ژ مرنێ راکەت و دێ جیهانێ ب راستداریێ دادگەهـ کەت. یێن خراب دێ هێن هنارتن بۆ سزادانا هەروهەر و یێن راستدار دێ پێشوازی لێ هێتەکرن، د ژیانا کەیفخۆشییا هەروهەر ب هەڤپشکی دگەل خودێ. خودێ دێ هەمی تشتان نوی کەت و دێ هەتاهەتایێ ب رۆمەت بیت.

(کارێن هنارتیان ١: ١١؛ ئاشکراکرن ١: ٧؛ لۆقا ١٤: ١٤؛ يۆحەننا ٥: ٢٨ – ٢٩؛ مەتتا ٢٥: ٣٥ – ٤١؛ ئاشکراکرن ٢١: ٩ – ٢٧؛ ئاشکراکرن ٢٢)